Red Dot Award dla Qbook
operator 29.11.2016

PiszMy – o zaletach ręcznego pisania.

W dobie wszechobecnej elektroniki kartka i długopis wydają się przeżytkiem. Ręcznie notujemy co najwyżej godziny spotkań, robimy listę zakupów albo podpisujemy się na dokumentach w urzędzie. Tymczasem ręczne pisanie to kreatywne ćwiczenie dla naszego mózgu, które trenuje pamięć, sprzyja rozwojowi zdolności językowych, uczy krytycznego myślenia, a dodatkowo stymuluje i wspomaga rozwój licznych umiejętności.

Okazuje się, że jedną z najskuteczniejszych metod zapamiętywania jest ręczne notowanie. Potwierdzają to badania amerykańskich naukowców, którzy przeprowadzili szereg eksperymentów mających na celu udowodnienie związku pomiędzy odręcznym pisaniem a stymulacją mózgu i rozwojem połączeń mózgowych.

Psycholodzy z Uniwersytetu Princeton i Kalifornijskiego w efekcie swoich badań twierdzą, że co prawda badani przez nich studenci piszący na laptopach wykonali bardziej szczegółowe notatki, to jednak osoby notujące na wykładach ręcznie zapamiętały więcej i na dłużej – łatwiej odtworzyli przebieg wykładu i najważniejsze wnioski z niego płynące. Dlaczego tak się dzieje? W przypadku pisania na klawiaturze wszystkie czynności są raczej mechaniczne, a do mózgu dociera ograniczona liczba bodźców. Pisanie odręczne jest skomplikowanym procesem umysłowym, które wymaga sprawnej analizy słuchowej, wykonania sekwencji ruchów ręką pod kontrolą wzroku i syntezy całości.

Nie warto zatem rezygnować z ręcznego pisania na rzecz klawiatury, bo kiedy wystukujemy tekst, skupiamy się jedynie na celowaniu w odpowiednie klawisze. Do naszego mózgu dociera ograniczona liczba bodźców, a nauka przychodzi z większym trudem. Wyniki badań amerykańskich naukowców pokazują również, że dzieci, które swoje wypracowania piszą ręcznie, używają większego zasobu słów i bardziej złożonych zdań, a w dodatku ich prace są bardziej kreatywne.

Ręczne pisanie, stawianie liter wymaga określonego ruchu dłoni, koordynacji i obserwacji ruchów palców, czyli precyzyjnej kontroli motorycznej. Proces ten ma swoje odzwierciedlenie w aktywności neuronów, która znacznie wzrasta, jeśli piszemy długopisem – w przeciwieństwie do wystukiwania na klawiaturze. Dowiedli tego naukowcy, którzy w swoim eksperymencie poprosili grupę dorosłych o naukę alfabetu składającego się z wymyślonych liter. Część miała uczyć się, pisząc litery ręcznie, a część na komputerze. Po sześciu tygodniach sprawdzono efekty. Lepsze wyniki osiągnęła grupa pierwsza. Zapamiętała większą liczbę liter, co więcej – szybko potrafiła je odróżnić w odbiciu lustrzanym. Osoby piszące na klawiaturze osiągnęły gorsze wyniki. W czasie eksperymentu badano również aktywność mózgu, która wzrastała przy odręcznym pisaniu.

Neurolog dr Klemm z Uniwersytetu w Teksasie w swoich badaniach nad ręcznym pisaniem idzie jeszcze dalej i przekonuje, że nauka pisania przynosi takie same korzyści jak nauka gry na instrumencie muzycznym. Dodatkowo ćwiczy również umiejętności potrzebne do rozwoju myślenia abstrakcyjnego, symbolicznego, a także przyczynowo-skutkowego i sekwencyjnego.

Trudno wyobrazić sobie, że porzucamy pisanie na komputerze, ale przynajmniej od czasu do czasu notujmy, rysujmy albo chociaż gryzmolmy, bo dzięki temu opóźniamy proces starzenia się naszego mózgu, ćwiczymy koncentrację i dostarczamy sobie pozytywnych emocji.